Om vanaf de huidige manier van dingen doen te komen naar de veilige en rechtvaardige ruimte zullen we in beweging moeten blijven. De beweging naar de veilige en rechtvaardige ruimte realiseren we door het plegen van interventies binnen die huidige manier van doen.
In maatschappelijke discussies wordt er veel gewezen naar wat “we” kunnen en moeten doen om in beweging te blijven. Er wordt gewezen naar overheden, bedrijven, superrijken, boeren en burgers. We hebben voor al deze actoren een transitieadvies klaarliggen. Hoewel het iets positiefs is dat het steeds duidelijker wordt wat we precies moeten doen komt er ook een problematisch element bij kijken: het advies gaat gepaard met een onbewust “jij moet eerst, voordat ik pas ga.” Deze rethoriek speelt al sinds 1970, toen het VN rapport Limits to Growth uitkwam. Ruim 50 jaar later is de situatie alleen maar erger geworden.
Om de veilige en rechtvaardige ruimte te realiseren pakken we een pro-actieve houding. We nemen onze verantwoordelijkheid en we gebruiken onze invloed ten behoeve van het grotere goed. Het is goed om je er van bewust te zijn dat deze mindset bijt met wat we gewend zijn. Je gaat van de ingesleten, vertrouwde paden af terwijl je van binnen nog steeds zal blijven neigen naar het bewandelen van de vertrouwde paden. Dit element verdient daarom bewustzijn en (zelf)coaching.
De gebruikelijke interventies die een bedrijf pleegt
Wanneer je een bedrijf hebt werk je aan je marktpositie. Je houd je jezelf bezig met klanten, personeel en interne processen om tot product/dienst te komen, je toeleveranciers, je stakeholders, eventueel je shareholders. Je houdt de trends op jouw werkgebied in de gaten, de van toepassing zijnde wet en regelgeving, je verzilvert je kansen en tacklet je bedreigingen. Als consultant of adviseur help je jouw klanten bij deze opgaves. Dit zijn de standaard type interventies die er gepleegd worden binnen bedrijven die als doel hebben om het bedrijf aan de gang te houden. We bouwen in onze organisaties ook een toegenomen feeling hiervoor: We huren mensen in die dit kunnen realiseren, we richten processen in, we doen aan heidagen enzovoort.
Ieder bedrijf heeft zijn eigen manier om dit aan te vliegen. En ieder bedrijf gebruikt hiervoor zijn eigen “script“. De ene doet het wat gestructureerder dan de ander of gebruikt andere methodes. Ook leggen alle bedrijven hun eigen accentverschillen. Maar in de kern doet vrijwel iedereen aan dit soort dynamiek. Het is standaard.
En wanneer je dan denkt aan een interventiecontinuum voor organisaties, dan denkt men onbewust ook heel snel aan deze elementen. Je ziet dit ook terugkomen in business/managementopleidingen op (post) bachelor en master niveau zowel bij de research opleidingen als ook de toegepaste wetenschappenlijke opleidingen.
Bewustwording van de bredere impact & interventieruimte van bedrijven
Maar voor deze transitie naar duurzaamheid is dit alledaagse business interventiecontinuüm veel te smal. De reikwijdte van impact van een organisatie is veel breder dan waar we gebruikelijk op sturen. De raakvlakken met de grotere maatschappij en natuurlijke systeem is daardoor ook groter. De invloed van een bedrijf gaat tot ver buiten de bovenstaande interventiegebieden. In deze allesdoordingende duurzaamheidstransitie is het van belang te erkennen dat je als bedrijf groter bent dan waar je bekend mee bent.
Ten behoeve van het praktisch kunnen realiseren van veilige planetaire grenzen en sociale rechtvaardigheid kan je ondertussen al in kaart gaan brengen hoe “groot” je eigenlijk bent en wat er dan precies in je cirkel van invloed zit. Zo vergroot je je interventiecontinuüm alvast en werk je mee aan het daadwerkelijk realiseren van die veilige en rechtvaardige ruimte.
Zonder script
De afgelopen decennia hebben we niet geleerd om op deze manier vorm om te gaan met onze bedrijven. Het zit niet in onze cultuur van doing-business. Het zit niet in onze competenties, onze bestaande kennis en vaardigheden op het gebied van doing-business.
Kort om: we zijn momenteel behoorlijk “scriptloos“.
De wetenschappen, de maatschappij, de overheidsorganisaties en belangengroepen proberen, in dialoog, scripts te ontwikkelen, met elkaar af te stemmen en te laten landen in de maatschappij. Het zijn script-voorstellen, waarbij men het er ook vaak niet over eens is of het wel het goede script is. (Zoals de discussie in Europa of aardgas en nucleaire energie als “groene energie” mogen gelden.)
En we zijn ook nog lang niet zo ver dat we deze script-voorstellen als ondernemers en businessconsultants uit onze mouw kunnen schudden. Kort om: er is enorm veel ruimte voor experiment, onderzoek en ontwikkeling in een zeer complexe, veeleisende omgeving.